Chủ Nhật, 7 tháng 8, 2022

Phan Kế An (1923 – 2018)














Phan Kế An
(20/3 năm/1923 – 21/1/2018)
Hưởng thọ 95 tuổi.

 Họa sĩ 








Tiếu sử


Xuất thân từ một gia đình danh giá, thân sinh ông là Phan Kế Toại, từng là Khâm sai đại thần triều đình Huế, sau tham gia kháng chiến, giữ chức Bộ trưởng Bộ nội vụ, rồi Phó Thủ tướng trong Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Ông là người đầu tiên được ký họa chân dung Hồ Chí Minh và là họa sĩ (Phan Kích) vẽ tranh biếm họa của báo Sự Thật.

Phan Kế An học khoá XVIII (1944-1945) tại Trường Mĩ thuật Đông Dương (École des Beaux- Arts de l’Indochine), nay là Trường Đại học Mĩ thuật Việt Nam. Ông là một trong những hội viên đầu tiên của ngành hội họa – Hội Mĩ thuật Việt Nam từ năm 1957.

Trước Cách mạng tháng Tám năm 1945, ông tham gia Việt Minh cùng với các họa sĩ khác là Mai Văn Nam, Tạ Thúc Bình, Vĩnh Noãn, Mai Văn Hiến, Lê Phá, Kim Đồng, Phan Thông, Nguyễn Tư Nghiêm, Tôn Đức Lượng, Nguyễn Văn Thiện..

Ông mất ngày 21 tháng 1 năm 2018 tại Hà Nội, 
hưởng thọ 95 tuổi.













Sáng tác nghệ thuật

Họa sĩ Phan Kế An thành công ở thể loại tranh sơn mài, tranh sơn dầu mà nổi tiếng nhất là bức Nhớ một chiều Tây Bắc được vẽ vào mùa đông năm 1950, khi đó ông đi kháng chiến với tư cách là đặc phái viên của báo Sự Thật, bức tranh đã gợi cho họa sĩ - nhà thơ Đoàn Việt Bắc phổ thơ và nhạc sĩ Vũ Thanh sáng tác nhạc cho ca khúc "Nhớ một chiều Tây Bắc"

Ngoài ra Phan Kế An còn nổi tiếng trong các thể loại tranh đả kích - châm biếm với bút danh Phan Kích và ký họa, ông là người đầu tiên được ký họa chân dung Chủ tịch Hồ Chí Minh do Trường Chinh đặt nhiệm vụ vào năm 1948 [1].

Trong thời gian này ông đã sáng tác hơn 20 bức tranh Chủ tịch Hồ Chí Minh, sau này được in lên báo Sự Thật số tháng 12 năm 1948.
Hầu hết văn nghệ sĩ thời đó như Nguyên Hồng, Thế Lữ, Nguyễn Công Hoan, Nguyễn Huy Tưởng, Nguyễn Tuân, Hoài Thanh, Hoàng Trung Thông, Trần Lê Văn, Quang Dũng, Hoàng Cầm, Anh Thơ đều được Phan Kế An ký họa.












Phong tặng, Danh hiệu

Giải nhất tại Triển lãm Mỹ thuật Toàn quốc
(1951 - 1955 - 1960)

Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật
(2001)

Huân chương Độc lập hạng Ba









Tác phẩm



Nhớ một chiều Tây Bắc


Những đồi cọ


Bác Hồ làm việc lán Nà Lừa


Hà Nội tháng 12 năm 1972


Cánh đồng bản Bắc


Gác chuông
(trưng bày tại Bảo tàng Phương Đông - Liên Xô cũ)


Bụi nứa miền xuôi
(được trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia Hermitage)































































Họa sĩ nổi tiếng tốt nghiệp Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương

Bùi Trang Chước • Bùi Xuân Phái Cát Tường • Công Văn Trung • Diệp Minh Châu • Dương Bích Liên • Hoàng Lập Ngôn • Hoàng Tích Chù • Huỳnh Văn Gấm • Lê PhổLê Văn ĐệLê Thị LựuLương Xuân NhịMai Trung ThứNam Sơn (họa sĩ) • Nguyễn Đỗ CungNguyễn Gia Trí • Nguyễn Khang • Nguyễn Phan Chánh Nguyễn Sáng • Nguyễn Thị Kim • Nguyễn Tư Nghiêm • Nguyễn Tường Lân • Nguyễn Văn Tỵ • Phan Kế An • Tạ TỵTô Ngọc Vân • Trần Đình Thọ • Trần Văn CẩnVũ Cao Đàm














Phan Kế Toại & Phan Kế An 









Trở về








MDTG là một webblog mở để mỗi ngày một hoàn thiện, cập nhật sáng tác mới cho từng trang và chỉ có thể hoàn hảo nhờ sự cộng tác của tất cả các tác giả và độc giả.
MDTG xin chân thành cảm ơn sự ủng hộ tinh thần của các văn hữu đã gởi tặng hình ảnh và tư liệu đến webblog từ nhiều năm qua.