Thành Chương
Tên thật: Nguyễn Thành Chương
(19/01/1949 - ..........) Bắc Ninh
Họa sĩ
Không gian bảo tàng Thành Chương
Tác phẩm tiêu biểu
Việt phủ Thành Chương hoành tráng trong rừng đặc dụng
Bên trong Việt Phủ Thành Chương có nhiều tác phẩm nghệ thuật được bài trí đẹp mắt. Tuy nhiên, nơi được coi là bảo tàng văn hóa tư nhân này lại nằm trên diện tích 8.000 m2 đất sử dụng trái phép.
Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội vừa kết luận thanh tra về vi phạm trong quản lý, sử dụng đất lâm nghiệp ở 8 xã thuộc huyện Sóc Sơn của Công ty Lâm nghiệp Sóc Sơn. Liên quan việc này, Việt phủ Thành Chương (xây dựng năm 2006) bị Thanh tra Chính phủ kết luận đã xây dựng trên khu đất có nguồn gốc đất rừng đặc dụng.
Nhiều năm qua, Việt Phủ Thành Chương được coi như bảo tàng tư nhân với phong cách kiến trúc độc đáo, đậm nét văn hoá dân gian Việt và là địa điểm tổ chức nhiều sự kiện của các tổ chức, đoàn thể, đặc biệt là dịp lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội 2010. Từ quốc lộ 2 đi vào có nhiều biển chỉ dẫn đường vào Phủ.
Phủ Thành Chương thuộc địa bàn xã Hiền Linh, huyện Sóc Sơn (Hà Nội) do hoạ sĩ Thành Chương đầu tư xây dựng.
Trên diện tích 8.000 m2, Việt Phủ Thành Chương xây dựng vào năm 2001 và hoàn thành năm 2004. Cũng năm 2004, nơi đây từng đón Hoàng Hậu và phái đoàn Hoàng gia Thuỵ Điển đến thăm.
Nhiều năm qua, Việt Phủ trở thành nơi tham quan, dã ngoại. Ngoài giá vé vào cửa 100.000 đồng một người, nơi đây còn kinh doanh địa điểm chụp ảnh cưới với phí 4 triệu đồng một cặp cô dâu chú rể.
Hình ảnh làng quê, công trình kiến trúc cổ xưa là những dấu ấn tại Việt Phủ Thành Chương.
Đó là nhà cửa, cây cỏ, hồ nước, bàn ghế, tượng Phật, đồ gốm sứ...
Bên hiên một ngôi nhà ba gian với hình ảnh chiếc chõng tre cổ.
Tháp Sơn Tĩnh, một trong những ngọn bảo tháp tại Phủ.
Cách đó không xa là bảo tháp Thiên Hương, cao 9m xây dựng trong thời gian kỷ lục 9 ngày. Ngọn tháp này mới khánh thành dịp cuối năm 2012 được làm bằng đất nung. Bảo tháp được hoạ sĩ Thành Chương thiết kế lấy cảm hứng từ thời Lý, Trần kết hợp với đường nét dân gian, đậm tinh thần văn hoá tâm linh.
Bảo tháp này và các tiểu cảnh khác đứng ở đỉnh đồi, soi bóng xuống hồ hoa sen, bên pho tượng Phật cưỡi voi bằng đá, che cho điện thờ Mẫu huyền bí phía sau dưới bóng cây đa âm u.
Vườn tượng đá cổ, phía sau là Tượng Phổ Hiền Bồ Tát.
Cổng đất, lối vào khu vực nhà tranh vách đất.
Mỗi một khu nhà, hoạ sĩ đều thiết kế điểm dừng chân với bộ ấm chén cổ và bàn ghế uống nước. Gần đó những tiếng kẽo kẹt của bụi tre rõ mồn một giữa không gian yên ắng khiến du khách có cảm giác như đang quê nhà.
Bên trong ngôi nhà tranh vách đất chỉ có những bộ bàn ghế bằng tre, ban thờ và chỉ có nét hiện đại xuất phát từ ánh sáng những chiếc đèn điện máy phát.
Ngoài voi, rồng, trâu, gà còn có các chú cóc, ếch, các ngôi nhà mô hình làm bằng đất, sứ và đá... để làm nên các tiểu cảnh phù hợp với nét nông thôn xưa.
Ngay cả khi trời mưa, sân nhà cũng nổi lên một lớp bóng loáng bên trên những viên gạch hồng giữa một quần thể cây xanh.
Bên trên tầng một ngôi nhà trưng bày các đồ vật cổ hoặc tượng Phật như một bảo tàng văn hoá dân gian.
Nhà hát Long Đình với kiến trúc đậm chất cổ kính.
Khu vực thờ nhà văn Kim Lân, cha của hoạ sĩ Thành Chương. Tác giả 'Vợ Nhặt' qua đời năm 2007 tại Hà Nội.
Xung quanh ban thờ Kim Lân là những bức tường in các bài văn, câu chuyện nổi tiếng của ông.
Nhà hàng sang trọng sẵn sàng phục vụ thực khách bên trong khuôn viên Phủ.
Thanh tra Sở Tài nguyên Môi trường Hà Nội cho hay, UBND xã Hiền Ninh đã nhiều lần báo cáo UBND huyện để có biện pháp xử lý dứt điểm nhưng hiện họa sĩ vẫn "tiếp tục xây dựng công trình trên đất rừng đặc dụng".
Hoàng Hà
Thành Chương từng bị cái chết ám ảnh
"Đang sống thế này, chết đi thành đất thành cát, lại không biết gì nữa, cứ nghĩ đến điều đó người tôi lại gai gai lạnh. Suy nghĩ ấy không thoát khỏi con người tôi, không lúc nào tôi không nghĩ đến cái chết", họa sĩ kể lại.
- Từ những năm 1990, một số rất ít họa sĩ trở nên nổi tiếng và bỗng dưng thành "ông chủ tư bản", trong đó có anh. Khi đó, anh thực sự giàu trong lĩnh vực nào?
- Hỏi như thế là không biết nhiều về tôi rồi. Từ khi bé tý, tôi đã có tiếng vẽ tranh tìm tòi phá phách, nổi tiếng kiếm tiền giỏi. Thực ra, ít ai biết tôi đi kiếm tiền từ lúc 6-7 tuổi. Mọi người tròn mắt ra sao khi nghe 6 tuổi đã biết kiếm tiền, bởi bây giờ nhìn con mình mười mấy tuổi rồi mà lớ ngớ như con gà rớ. Một con người đã lăn lộn với cuộc sống kiếm tiền từ lúc lên 6-7 tuổi rất hiểu giá trị của đồng tiền, càng hiểu giá trị mình kiếm được. Trong một giá trị tương quan của thời kỳ cách đây 40-50 năm, tôi so với lứa tuổi của mình bao giờ cũng là đứa giàu nhất.
- Bằng nghề vẽ hay nghề khác?
- Bằng những cái khác, nhưng hội họa là nghề kiếm tiền thích thú vì được làm cái mình thích mà ra tiền. Năm 12 tuổi đã có ý thức kiếm tiền bằng nghề vẽ rồi, vẽ những tranh bảo hộ lao động cho các nhà máy. Năm 13 tuổi tôi nhận vẽ tranh tường, đến năm 15 tuổi
- có nghĩa là còn quàng khăn đỏ ?
- tôi đã nhận vẽ tranh lịch sử cho Bảo tàng lịch sử tỉnh Hà Bắc. Thời nào ở lứa tuổi của mình, tôi cũng là đứa nổi trội. Không có lửa mà khói cũng mịt mù
- Trước đây, người ta nói anh giàu "nứt đố đổ vách", thế rồi một dạo lại nghe "Thành Chương nợ như chúa chổm", thậm chí phải bán phủ Thành Chương để thanh toán nợ nần. Tin đồn đó anh xử lý sao?
- Sự thực tất cả đều là tin đồn thôi. Giàu đến "nứt đố đổ vách" thì chẳng đến, mà đến độ "nợ như chúa chổm" cũng không phải. Rồi cái chuyện bán phủ, hoặc xây phủ bị nọ bị kia... tất cả đều chỉ là tin đồn. Và tin đồn chắc chắn không bao giờ có thật. Nó chẳng có chút gì làm tôi bận lòng cả. Những tin đồn ấy quá bình thường, có nhiều tin đồn còn ác độc hơn nhiều. Anh em họ gọi là tin đồn phổ thông.
- Chuyện không có gì mà nói qua nói lại, nói mãi không thôi thì lại thành chuyện. Anh nghĩ sao?
- Các cụ nói không có lửa làm sao có khói, nhưng thời buổi bây giờ nhiều cái không có lửa mà khói cũng mịt mù vì người ta xịt khói chứ không cần có lửa. Tất nhiên cái gì cũng có lượng phần trăm nhất định, nhưng cái lượng phần trăm ấy so với sự thật thì nó xa hơn. Chuyện tôi bán phủ không bao giờ có, người ta tưởng tượng ra thôi, cái đấy không có phần trăm sự thật nào cả. Chất phản kháng dữ dội
- Đặt niềm tin lớn vào con người, anh dựa vào lý do gì vậy?
- Thật sự con người sinh ra thế nào thì đến già, đến chết vẫn vậy. Tôi chưa thấy người nào trước thế này mà sau già thế khác cả. Bản chất con người là không thay đổi.
- Nhìn anh hiện đại thế, sao anh có vẻ tư duy hướng nội?
- Tôi hướng nội, hướng ngoại hay không thì không biết, nhưng chất phản kháng ở trong người tôi dữ dội lắm. Trước đây thời trai trẻ sôi nổi, bất chấp những gì "ông" Nhà nước cấm, cấm để tóc dài thì tôi để tóc dài, cấm mặc quần loe thì tôi mặc quần chân xòe, cấm ống tuýp, tôi mặc bó chặt ống chân. Tóm lại nếu cái đó hợp với cá nhân tôi mà lại bị xã hội trong giai đoạn nào đó hạn chế về nhận thức cấm đoán, vô lý quá thì tôi cứ làm. Có một dạo Nhà nước cấm khiêu vũ, thế là tôi nhảy, chẳng ngán sợ gì. Đam mê cái sự nhảy hay để tóc dài ấy chỉ là phân nửa thôi, còn phân nửa là ý thức phản kháng. Tính cách khá mạnh mẽ nên suốt thời gian đi học, thày cô cũng mệt. Tôi biết đó là điều rất tai hại, bởi cái sự phản kháng ấy không mang lại điều gì tốt đẹp cho mình cả. Tôi muốn "vả", mọi người lại thấy hay
- Công việc anh đang làm đúng là "vẽ ra tiền". Kiếm tiền dễ thế đã bao giờ anh làm qua loa đại khái cho xong chuyện?
- Làm nghệ thuật để gây dựng tên tuổi cả cuộc đời chưa chắc làm được, nhưng đánh mất tên tuổi thì chỉ một giây một phút.. Tôi hiểu điều đó. Chính vì thế chắc chắn tôi không bao giờ làm qua loa đại khái. Mọi người bây giờ hay nhầm lẫn, thậm chí hay quy chụp. Tôi thấy nực cười khi một số người làm nghệ thuật cứ nói một cách rất hoa mỹ, hay ho về bản thân. Và nhiều người, thậm chí báo, đài cũng tin và tưởng như thế là thật, thế là hay, đứng ra bảo vệ, khen ngợi một số người làm nghệ thuật tự vỗ ngực: "Tôi làm nghệ thuật, đây mới là nghệ thuật, nghệ thuật của tôi kén khán giả". Nói thật, tôi chỉ muốn "vả" vào mồm những ông ấy. Nhưng mọi người lại thấy thế là hay.
- Ý anh nghĩa là cái đẹp tự nó tỏa sáng, không cần lời ca tụng, hay còn gì nữa?
- Đấy, cứ bịp bợm, bố láo thế. Bây giờ nếu tôi mở cửa hàng đặc sản ăn uống, không ai vào ăn, tôi bảo tôi kén khách, cho rằng các ông là không có mồm. Suốt ngày đứng ra giữa đường giữa chợ gào lên nghệ thuật của tôi là nghệ thuật đỉnh cao, mọi người không hiểu. Người ta nỏ mồm như thế được là vì người ta lấy tiền của người khác để làm. Người ta không biết xót đồng tiền, xong thì có phần trăm, sống chết mặc bay, tiền thày bỏ túi. Lấy tiền, tiền tỷ tiền tấn như thế còn phục vụ được ai. Làm ra sản phẩm không ai xem, không ai ngó, rồi bỏ kho. Chứ tôi bỏ tiền túi tôi ra tôi làm chắc chắn không bao giờ có chuyện đó. Có điều bây giờ cái sự ngộ nhận đó vẫn đầy ra và hình như nó còn thắng thế nữa, vì nghe nó đẹp đẽ, cao đạo, hay ho lắm, nhưng thực ra nó là sự bịp bợm lớn nhất trong giai đoạn hiện nay của nghệ thuật. Nếu như nó là cửa hàng ăn uống, mọi người thấy chẻ hoe ra, phá sản ngay. Nhưng nghệ thuật vô hình, mỗi người tư duy theo cách khác nhau nên cứ bịp bợm phét lác thoải mái. "Chi túc khả phú" (Biết đủ là đủ)
- Là người từng trải, chuyện gì cũng đã "kinh" qua rồi, anh thấy cái đáng sợ nhất của con người là gì?
- Là không lo lắng được cho vợ con. Tôi cho rằng, khi đánh giá một người đàn ông, hãy xem người ấy có đem lại hạnh phúc, sung sướng cho vợ con hay không? Anh có thể thành công thành danh ở đâu tôi không biết, cuối cùng vợ con khốn khổ cuộc sống về tinh thần cũng như khốn nạn trong cái nghèo đói vật chất thì anh không đáng mặt đàn ông. Đã là đàn ông thì phải đảm bảo cuộc sống tốt đẹp nhất cho vợ con.
- Trong quan hệ xã hội, anh là người thế nào?
- Cũng giao tiếp nhiều nhiều.
- Nghệ sĩ như anh: đề huề, dư giả tình - tiền - tài, thế là nhất rồi còn gì. Bản thân anh nghĩ sao về mình?
- Tôi chưa bao giờ hài lòng với cuộc sống hiện tại, sẽ còn phải phấn đấu nữa, liên tục không mệt mỏi để không những cho mình mà còn cho vợ cho con. Tôi cũng biết mức độ của mình đến đâu mà phấn đấu, cố gắng trong khả năng có thể được. Trông lên thấy xe cộ như giời ấy cũng mê lắm chứ, thấy nhà cửa khang trang, biệt thự cũng mê, nhưng đâu phải cứ ngộ nhận đến mức độ cái gì cũng phải lôi về cho mình bằng được, cũng phải biết giới hạn. Hồi xưa các cụ nói "chi túc khả phú" (Biết đủ là đủ), chứ không biết thế nào cho đủ thì khổ lắm. Không thể sinh hoạt kiểu đàn đống...
- Một người ngay từ thời còn trẻ đã có biểu hiện tư duy, hành động khác với những đứa trẻ cùng lứa. Tính cách khác biệt, không sinh hoạt "bầy đàn" đó giúp gì cho anh trong thành công sau này?
- Tôi đồng ý chữ bầy đàn. Tôi chơi rất rộng rãi và là người hòa đồng trong cuộc sống. Đối với tôi, ngồi với vua cũng như với anh đạp xích lô, ngồi lầu son gác tía cũng như lều cỏ lều tranh. Tôi không bao giờ sợ mình ngồi lều cỏ thì hèn hạ, kém cỏi, ngồi lầu son giác tía thì nghĩ mình là cái gì ghê gớm. Ở đâu lúc nào tôi vẫn là tôi thôi. Những người có cá tính mạnh, nhất lại làm về nghệ thuật càng không thể sinh hoạt bầy đàn, một đàn một đống với nhau. Sợ lắm. Bị ám ảnh bởi cái chết
- Phủ Thành Chương có rất nhiều tượng Phật, anh đặt niềm tin vào điều gì vậy?
- Trước tiên, tín ngưỡng của tôi là cái đẹp. Tín ngưỡng đạo Phật đứng trong cái đẹp. Giữa tâm linh và mê tín rất khó có ranh giới rạch ròi. Tôi tin có tâm linh, có kiếp luân hồi, nhưng mê tín đến độ tất cả cuộc sống của mình phải dâng hiến cho cái đó thì không phải.
- Nhiều nghệ sĩ tên tuổi bị ám ảnh bởi cái chết. Anh thì sao?
- Cuộc đời tôi nhiều lần cận kề cái chết. Thời chiến tranh, tôi ở bộ đội, sống - chiến đấu trong chiến trường gần chục năm, làm công việc bắc cầu, phá bom và tận mắt chứng kiến sự hy sinh của anh em. Cái chết ấy cụ thể và gần với tôi. Đấy là hồi còn trẻ, mọi việc qua đi nhanh lắm để rồi ta tiếp nhận những cái mới rất tự nhiên. Sau này cũng có những thời kỳ rất dài tôi tưởng chừng không vượt qua được, đó là khối u ở gan. Khi tôi có gia đình, trách nhiệm người đàn ông đè nặng lên vai, tôi luôn lo lắng và tự hỏi: "Nếu một ngày mình nằm xuống và không bao giờ dậy nữa, vợ con sẽ rất khổ". Thế là trằn trọc, thấp thỏm... Cái chết ám ảnh, không có cách gì để đẩy nó ra khỏi đầu. Tôi đang sống thế này chết đi thành đất thành cát, lại không biết gì nữa. Cứ nghĩ đến điều đó là người gai gai lạnh. Suy nghĩ ấy không thoát khỏi con người tôi, không lúc nào không nghĩ đến cái chết.
- Khi ấy, anh bao nhiêu tuổi?
- Cách đây gần 20 năm, năm đấy, tôi khoảng gần 40 tuổi. Sau này công việc cuốn đi, tôi hiểu rằng sự sống và cái chết luôn theo quy luật tự nhiên, nên nhận thấy chuyện này bình thường. Cuộc đời là cái vô cùng, biết thế nào được. Xã hội công nhận tôi có cái này, tôi có cái khác hoặc không là cái gì cả, nhưng gia đình vợ con là quan trọng nhất. Nhất là đối với tôi, con cái còn quá nhỏ, nhiều cái phải lo, phải suy nghĩ đến chứ không phải mình sợ.
- Từ đầu đến giờ anh nhắc đến gia đình, vợ con rất nhiều. Với anh, còn gì quan trọng hơn vợ con?
- Tôi không hiểu, với người đàn ông còn gì quan trọng hơn gia đình, vợ con?
(Theo Đàn Ông)
Nhà văn Kim Lân & Họa sĩ Thành Chương
Ngô Hương & Thành Chương
Trịnh Công Sơn & Thành Chương
MDTG là một webblog mở để mỗi ngày một hoàn thiện, cập nhật sáng tác mới cho từng trang và chỉ có thể hoàn hảo nhờ sự cộng tác của tất cả các tác giả và độc giả.
MDTG xin chân thành cảm ơn sự ủng hộ tinh thần của các văn hữu đã gởi tặng hình ảnh và tư liệu đến webblog từ nhiều năm qua.
