Châu Kỳ
Tên khai sinh: Châu Kỳ
Tên khai sinh: Châu Kỳ
(5/11/1923 Huế - 6/1/2008 Sài Gòn)
(85 tuổi)
Nhạc sĩ
(85 tuổi)
Nhạc sĩ
Thể loại Nhạc vàng
Ca khúc tiêu biểu "Con đường xưa em đi", "Đón xuân này nhớ xuân xưa", "Đừng nói xa nhau", "Được tin em lấy chồng", "Giọt lệ đài trang", "Túy ca"
Tiểu sử
Châu Kỳ sinh ngày 5 tháng 11 năm 1923 tại Dưỡng Mong, Thừa Thiên. Cha ông là Châu Huy Hà, một nghệ nhân ca Huế; chị là Châu Thị Minh, được coi là một trong Ngũ nữ minh tinh (miền Nam có Phùng Há, Năm Phỉ; miền Bắc có Ái Liên, Bích Hợp và miền Trung có Châu Thị Minh).
Thuở nhỏ, Châu Kỳ học ở Trường Tiểu học Dưỡng Mong, sau ông lên Huế học ở trường Lycée Khải Định. Ở đây, Châu Kỳ gặp được sư huynh Petrus Thiều, một tu sĩ vừa giỏi về nhạc lý và sáng tác vừa sử dụng thành thạo nhiều loại nhạc cụ phương Tây.
Sẵn dòng máu văn nghệ trong người, lại được thầy giỏi hướng dẫn, nên việc học nhạc và học hát của Châu Kỳ rất mau tiến bộ. Lúc mới biết hát, ông thường bắt chước ngân nga các bài hát bằng tiếng Pháp thịnh hành vào thời đó như là "J'ai deux amours, Tant qu'il y aura des etoiles" mà nam danh ca người Pháp Tino Rossi thường trình bày, nên ông được bạn bè gọi là "Deuxième Tino Rossi".
Đến khi chị Châu Thị Minh lập đoàn ca kịch Huế mang tên Hồng Thu, ông đi hát trong đoàn của chị. Vừa được hát, lại vừa có tiền giúp cha mẹ, ông bỏ học luôn để đi theo nghiệp cầm ca.
Khoảng năm 1942, Đoàn ca kịch Hồng Thu lưu diễn sang Lào: Savanakhet rồi Thakhet. Ở Thakhet, Châu Kỳ bị mật thám Pháp bắt khi đang diễn vở kịch Hồn lao động (cùng với Trần Văn Lang, Châu Thành và nữ nghệ sĩ Mộng Điệp) và đưa lên Ba Vì (nay thuộc Hà Nội) giam giữ.
Năm 1943, Châu Kỳ được trả tự do, nhưng khi về tới Huế thì mới hay mẹ đã bị chết đuối trong một cơn lũ. Buồn rầu, Châu Kỳ đã viết ca khúc đầu tay Trở về và đã được giới yêu tân nhạc rất chú ý.
Sau đó, một số tác phẩm mang âm hưởng cổ nhạc miền Trung của ông ra đời, như: "Khúc ly ca", "Từ giã kinh thành", "Khi ánh trăng vàng lên khơi",...gặt hái được nhiều thành công. Ông tiếp tục sáng tác cho đến hết đời.
Nhạc của ông đã được nhiều thế hệ ca sĩ từ trước 1975 đến nay thể hiện ở Việt Nam và hải ngoại. Năm 2005, trung tâm Thúy Nga thực hiện Paris By Night 78: Đường xưa, vinh danh ông cùng với nhạc sĩ Quốc Dũng và Tùng Giang.
Lúc 1 giờ 10 phút rạng sáng ngày 6 tháng 1 năm 2008 tại Thủ Đức (Thành phố Hồ Chí Minh), nhạc sĩ Châu Kỳ đã qua đời ở tuổi 85 sau gần hai tháng nằm liệt trên giường vì bệnh. Ông được đưa về quê hương Huế và an táng vào ngày 11 tháng 1 năm 2008 tại đồi Nam Giao.
Cuộc sống gia đình
Người vợ đầu của nhạc sĩ Châu Kỳ là nữ ca sĩ gốc Hải Phòng - Mộc Lan. Người vợ sau của ông là bà Kha Thị Đàng, chị em con chú con bác với Kha Vạng Cân. Bà gắn bó với ông tới cuối đời và hai người có với nhau bốn người con.
Đón xuân này nhớ xuân xưa
Tác phẩm
Áo trắng màu vu quy
Âm vang
thơ Đinh Thụy Uyên
Bắc cầu tương tư
thơ Hà Nguyễn
Bến nước Dương Đông
Bỏ phố lên rừng
thơ Trương Minh Dũng
Cành hoa mai
Cánh nhạn hồi âm
1965
Chiến công rừng Sác
Chiều trên đồi thông
thơ Hoài Hương Tử
Chuỗi cười vô tận
Chờ anh
Chuyện người ngậm ngãi tìm trầm
lời Hồ Đình Phương
Cố đô yêu dấu
1968 lời Hồ Đình Phương
Cuối đường kỷ niệm
Dưới chân thánh giá
1971 lời Hồ Đình Phương
Đàn tôi đã vỡ
Đàn không tiếng hát
1967
Đi giữa quê hương
Đón xuân này nhớ xuân xưa
1968
Đoàn người gánh cỏ
lời Hồ Đình Phương
lời Hồ Đình Phương
1961
Được tin em lấy chồng 2
Đường về nhà em
1966
Em sắp về chưa
1967 thơ Tô Kiều Ngân
Giòng Bến Hải
lời Hồ Đình Phương
Giòng thời gian
Giọt đàn theo giọt lệ
thơ Trương Minh Dũng
1970
Giữa lòng đất mẹ
1966
Gọi tên em
Gửi người em nhỏ
Hoài thu
lời Hồ Đình Phương
Hồi âm (Sao chưa thấy hồi âm 2)
1965 thơ Trương Minh Dũng
Hương Giang còn tôi chờ
Em bé mồ côi
lời Hồ Đình Phương
Em đi về đâu
thơ Trương Minh Dũng
Em không buồn nữa chị ơi
1966 thơ Nguyễn Bính
Khi bóng trăng vàng lên khơi
lời Hồ Đình Phương
Khúc ly ca
1965 lời Hồ Đình Phương
Lá vàng khóc lá xanh rơi
Lòng mẹ
Lời kỹ nữ
thơ Xuân Diệu
Ly hương hoài khúc
lời Hồ Đình Phương
Mái tóc thề
1967
Miền Trung thương nhớ
Mộng đào nguyên
1965
Một chiều mưa
ời Hồ Đình Phương
Mùa thu còn đó
Mưa trên Quảng Đức
thơ Trương Minh Dũng
Nén hương yêu
1964 lời Duy Khánh
Nếu mai này hoà bình
Ngày mai hôm nay đã tới
Huy Tài
Người đi chưa về
thơ Trương Minh Dũng
Người em văn khoa
thơ Hoài Hương Tử
Người nhớ bài ca, ta nhớ người
thơ Trương Minh Dũng
Nhạc sĩ trong sương chiều
Nhớ
thơ Tô Như
Nhớ mong
Nhớ về xứ Thượng
Nhớ Trúc Giang
1965 Nguyễn Minh Chung
Niềm thương của mẹ
Huy Tài
Nợ trần
1970
Nỗi lòng TTKH
Nửa vầng trăng
thơ Hà Nguyễn
Nước mắt quê hương
lời Hồ Đình Phương
Nụ cười trong mộng
1966 Huy Tài
Phượng tìm hoàng
lời Đinh Hùng
Rừng thay lá
Rừng thương biển nhớ
Sao chưa thấy hồi âm
1965 thơ Trương Minh Dũng
Sầu đông lời Hồ Đình Phương
Thương người em phố nhỏ
Tiếng ca đó về đâu
thơ Nguyễn Tiến Thịnh
Tiếng hát dân Chàm
lời Hồ Đình Phương
Tiếng hát đồng xanh
lời Hồ Đình Phương
Tiếng ru
Tìm mà không thấy
Hoàng Bảo
Tìm nhau trong kỷ niệm
Tìm quên
Tình quê
lời Hồ Đình Phương
Tình thơ ý nhạc
thơ Trương Minh Dũng
Tôi chưa có mùa xuân
Tôi viết nhạc buồn
Tôi thấy mắt em cười
1966
Trôi vào xứ mộng
Túy ca
1973 thơ Trương Minh Dũng
Vào mộng cùng em
thơ Tô Kiều Ngân
Vẫn Huế ngày xưa
Về sông cũ
thơ Trương Minh Dũng
Vui bước phong trần
lời Hồ Đình Phương
Xin làm người tình cô đơn
lời Hồ Đình Phương
Xin trời thôi mưa
1966
Xông pha
Xuân đến con về
Xuân về người có vui
Chú thích
1/ Bến này thuộc thị trấn Dương Đông, đảo Phú Quốc.
2/ Viết ca khúc này để chia sẻ nỗi đau xót với quê tôi (1968). Và cũng để tưởng niệm hương hồn anh Tăng Duyệt, người đã khuyến khích tôi trên đường sáng tác.
3/ Cảm tác khi nghe bài "Mùa thu chết" của Phạm Duy.
Những tuyển tập ca khúc hay nhất của nhạc sị Châu Kỳ
Đám cưới Châu Kỳ và Kha Thị Đàng
(1956)
(1956)
Mộ phần nhạc sĩ Châu Kỳ
Trở về
MDTG là một webblog mở để mỗi ngày một hoàn thiện, cập nhật sáng tác mới cho từng trang và chỉ có thể hoàn hảo nhờ sự cộng tác của tất cả các tác giả và độc giả.
MDTG xin chân thành cảm ơn sự ủng hộ tinh thần của các văn hữu đã gởi tặng hình ảnh và tư liệu đến webblog từ nhiều năm qua.